Etyka w zarządzaniu

Uczestnictwo w zajęciach z etyki w biznesie nie wymaga od studentów wylegitymowania się prerekwizytami.

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli (godz.):

- udział w wykładach – 15

- konsultacje z nauczycielem akademickim – 10

Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta (godz.):

- przygotowanie do egzaminu – 15

- czytanie literatury, porządkowanie i utrwalanie materiału – 15

W1: Student odtwarza zapamiętane informacje z zakresu ogólnej wiedzy o etyce, definiuje podstawowe pojęcia dyscypliny, wymienia główne działy, przywołuje genezę podstawowej terminologii w etyce, jako odrębnej dyscyplinie humanistycznej z jej swoistością metodologiczną i problemową. Prezentuje podstawowych pojęć z zakresu etyki ogólnej i stosowanej. Odniesienie do K_W03.

W2: Student ma rozpoznaje etykę jako integralną część dziedzictwa filozoficznego, czy szerzej kulturowego. Orientuje się i potrafi zreferować główne typy teorii etycznych, jako narzędzi wyznaczania i uzasadniania postaw moralnych oraz etycznych oraz kamienie milowe dziedzictwa etycznego w myśli europejskiej. Odniesienie do K_W03.

W3: Student rozpoznaje kluczowe elementy relacji ekonomii do etyki, a zwłaszcza sfery styku racjonalności ekonomicznej oraz racjonalności etycznej. Prezentuje główne systemy etyczne znanych z tradycji, teraz jako racje dla ograniczania perspektywy skuteczności w dążeniu do maksymalizacji wyników ekonomicznych. Zna zasady społecznej odpowiedzialności biznesu. Rozpoznaje główne patologie życia gospodarczego. Odniesienie do K_W03.

U1: Student odróżnia trzy poziomy konstruowania racji działania: efektywność, ekonomiczność, etyczność; śledzi etyczny wymiar działalności zorganizowanej (kooperacja, konkurencja), rozpoznaje i reaguje na wyzwania późnego kapitalizmu – w szczególności globalizacji i korporacjonizmu; pozostaje w gotowości do reartykulacji i translacji tradycyjnych kodów etycznych na potrzeby rzeczywistości poddanej presji postępu technicznego, w tym informatycznego. Potrafi zaadoptować teoretyczną refleksję na temat społecznej odpowiedzialność biznesu (CSR) do własnych projektów biznesowych oraz reagować na patologie życia gospodarczego.

Odniesienie do K_U01, K_U02, K_U07.

K1: Dzięki zgromadzonej wiedzy z zakresu etyki i i jej aplikacji do praktyki biznesowej student prawidłowo rozpoznaje główne zagrożenia naruszeń norm etycznych; posiada kompetencje do trafnych rozstrzygnięć dylematów moralnych, związanych z działalnością gospodarczą, stanowiącą element szerszego zbioru relacji międzypodmiotowych. Świadomość złożoności zagadnień etycznych, wielorakość prób rozwiązywania moralnych konfliktów przez tradycyjne koncepcje filozoficzne oraz umiejętność ich aplikacji do wyzwań współczesnej praktyki biznesowej kształtuje kompetencje w budowaniu relacji z innymi osobami oraz doskonali podstawy kształtowania praca zespołowej, w celu podnoszenia jej efektywności z zachowaniem poszanowania autonomii członków zespołu jako moralnych podmiotów.

Odniesienie do K_K02 oraz K_U15.

Wykład uczestniczący z prezentacją multimedialną. Praca własna studenta: lektura rekomendowanych przez wykładowcę prac naukowych z zakresu etyki w zarządzaniu.

- wykład problemowy

- studium przypadku

- metody odnoszące się do autentycznych lub fikcyjnych sytuacji
- metody rozwijające refleksyjne myślenie

Cykl dydaktyczny "Etyki w zarządzaniu" stanowi próbę odnalezienia wspólnej płaszczyzny dla grup zagadnień z zakresu etyki i zarządzania w biznesie. Zbudowany jest on na trzech filarach zagadnień, stanowiących jednocześnie wzajemnie uzupełniające się części kursu: 1. Wprowadzenie do etyki, jej specyfiki i swoistości metodologicznej i problemowej; 2. Tradycja filozoficzno-etyczna i jej rola dla tożsamości człowieka XXI wieku i rozumienia współczesnego świata w kontekście praktyki moralnej związanej z zarządzaniem organizacją biznesową i zasobami ludzkimi; 3. Szczegółowe aplikacje problematyki etycznej do biznesu i zarządzania.

Realizacji założonych celów dydaktycznych służy zaplanowany i skoordynowany blok zagadnień, na które składają się kolejno:

1. Okoliczności powstania, pojęcie, przedmiot i podstawowe funkcje etyki w biznesie i technologii. Etyka w zarządzaniu jako etyka stosowana. Światowe, szczególnie amerykańskie, i europejskie standardy promocji etyki biznesu oraz sposoby jej uzasadniania – W1, U2

2. Bariery, przeszkody, ryzyka i zagrożenia oraz możliwości i szanse stosowania instrumentów etycznych w procesach i organizacjach biznesowych i technologicznych – W1, W2, U1, K1

3. Typy argumentacji etycznej adresowanej do ludzi biznesu związanych z zarządzaniem (uczciwość popłaca, szanuj reguły gry, bądź człowiekiem, bądź odpowiedzialny, działaj transparentnie) –

4. Kodeksy etyczne firm i zawodów biznesowych jako formy akumulacji doświadczenia moralno-zawodowego i modele elementarnych kryteriów przyzwoitego wykonywania zawodu oraz funkcjonowania organizacji biznesowej – W1, U2, K3

5. Biznes i zarządzanie organizacjami i procesami jako zarazem cel i wyzwanie moralne. Etyczne dylematy bogacenia się i wzrostu kapitału w perspektywie indywidualnej i społecznej – analizy przykładowych sytuacji konfliktu wartości – W2, U3, K3

6. Imperatywy nowoczesności, konkurencyjności (konkurencja a rywalizacja), efektywności (skuteczności), innowacyjności, profesjonalizmu, neutralności światopoglądowej, wielokulturowości a stosowanie miar, kryteriów i bezpieczników etycznych w biznesie, innowacyjności technologicznej i zarządzaniu relacjami (human relations) – W1, U3, K2

7. Cnoty menedżerskie. Etyczne aspekty sprawowania ról kierowniczych i nadzorczych w organizacjach biznesowych – W1, U2, K1

8. Społeczna odpowiedzialność biznesu. Odpowiedzialność osoby prawnej a odpowiedzialność personalna; odpowiedzialność prawna a odpowiedzialność moralna – W1, U3, K2

9. Rola etyki w kształtowaniu społeczno-biznesowego wzorca odpowiedzialności technologicznej – W2, U1, K2

10. Ekologiczne konteksty i konsekwencje biznesu ukierunkowanego na wykorzystywanie nowoczesnych technologii – W2, U1, K3

11. Polityka i administracja a życie gospodarcze. Korupcja jako kupowanie decyzji polityczno-administracyjnych oraz objaw postępującej demoralizacji organizacji biznesowych; zjawisko moralności krańcowej – W1, U1, K1

12. Zarządzanie procesami i organizacjami biznesowymi, ze szczególnym uwzględnieniem zasobów ludzkich, w obliczu nieuczciwej konkurencji i w kontekście zasady transparentności – W1, U3, K3

13. „Czyja sprawiedliwość, jaka racjonalność?” (Alasdair MacIntyre). Norma sprawiedliwości w gospodarce cyfrowej – W1, U1, U3, K1

14. „Waluta” zaufania w biznesie. Czynniki i dobrodziejstwa wzrostu zaufania moralnego w działalności organizacyjnej i gospodarczej opartej na cyfryzacji – W1, U3, K2, K3

15. Teoria ZR (zrównoważonego rozwoju) jako szansa na uetycznienie praktyk organizacyjnych i biznesowych. W stronę zrównoważonego zarządzania gospodarką cyfrową – W2, U1, K1, K3

16. Krytyka ekonomyślenia (Alvin Toffler) i utowarowienia człowieka i pracy w gospodarce cyfrowej (Erich Fromm, Andrzej Szahaj) – W1, U1, U2, K1

17. Krytyka zasady caveat emptor zastępowanej koncepcją TQM (kompleksowego zarządzania jakością); zagadnienie redukcji aksjologicznej, konfliktu wartości ekonomiczno-gospodarczych z moralnymi; relatywizm etyczny w praktyce organizacyjnej, marketingowej i menedżerskiej na gruncie gospodarki cyfrowej – W1, U1, K1

18. Etyka w zarządzaniu w służbie kreowania etosu biznesowego, menedżerskiego (intelektualnego menedżeryzmu), technologicznego i etycznego przywództwa; budowanie świadomości i wrażliwości moralnej przeciwdziałającej patologiom występującym w środowisku biznesowym o charakterze dyskryminacyjnym, takim jak: mobbing i molestowanie seksualne – W1, U1, U2, K1, K3

Literatura podstawowa

1. Dietl Jerzy , Gasparski Wojciech (red.), "Etyka biznesu", Warszawa 2002.

2. Chryssides George D. , Kaler John H. , "Wprowadzenie do etyki biznesu", przeł. Hanna Simbierowicz, Zofia Wiankowska-Ładyka, Warszawa 1999.

3. Hołówka Jacek, Etyka w działaniu, Warszawa 2001.

4. Kietliński K. , Oleksyn T., Reyes V.M., "Etyka w biznesie i zarządzaniu", Kraków 2005.

5. Filek Janina, "Wprowadzenie do etyki biznesu", Kraków 2011.

6. Lewicka-Strzałecka Anna, "Nędza korupcji", Kraków 2011.

Literatura uzupełniająca

4. MacIntyre Aaladair, "Krótka historia etyki. Historia filozofii moralności od czasów Homera do XX wieku", przeł. A. Chmielewski, wyd. 3, Warszawa 2022.

5. Singer Peter (red.), "Przewodnik po etyce", Warszawa 2002.

6. Bojarski Janusz, "Korupcja gospodarcza : studium z dziedziny polityki kryminalnej", Toruń 2015.

7. Tarchalski Kazimierz, "Korupcja i przywilej: zarys teorii i praktyki", Warszawa 2000.

8. "Różne barwy korupcji w Polsce", "Komunikat z badań" nr 151, 2021, Centrum Badania Opinii Społecznej.

9. Lewicka-Strzełecka Anna, "Moralność finansowa Polaków. Raport z badań - V edycja", Gdańsk 2020.

10. Klimczak Marcin, Szymankiewicz Piotr, Ciastek-Zyska Angelika, Simkowska Magdalena, Burnat Łukasz, "Sygnalista po polsku - dobre praktyki i rekomendacje wdrożeniowe. Budowa systemu zgłaszania nieprawidłowości w oparciu o etykę i wartości", PwC Polska 2017.

11. Makowski Grzegorz, Waszak Marcin, Sygnaliści w Polsce okiem pracodawców i związków zawodowych", Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa 2016.

12. Chybiński Olgierd, "Płatna protekcja", Warszawa 1967.

13. Ewing Jack, "Szybciej, wyżej, dalej : skandale Volkswagena", przeł. Maciej Szymański, Poznań 2017.

W1 – Egzamin pisemny w formie testu +++

W2 – Egzamin pisemny w formie testu +++

W3 – Egzamin pisemny w formie testu +++

U1 – Egzamin pisemny w formie testu +++

U2 – Egzamin pisemny w formie testu +++

K1 – Egzamin pisemny w formie testu +++

Nie dotyczy tego przedmiotu.