Podstawy archeozoologii

Podstawowa wiedza z zoologii, geografii i matematyki

Zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela – zajęcia: 15 h - 0,5 ECTS

Praca własna: przygotowanie cząstkowych opisów i końcowego raportu z analizy materiałów osteologicznych 25 h - 1 ECTS

Praca własna: zapoznanie z literaturą obowiązkową 25 h - 1 ECTS

Praca własna: przygotowanie do zaliczenia 25 h - 1 ECTS

ma zaawansowaną wiedzę o miejscu i znaczeniu archeozoologii w archeologii i systemie nauk oraz o jej specyfice przedmiotowej i metodologicznej (K_W02);

– ma wiedzę metodologiczną z zakresu teorii stosowanych w archeologii i w różnych kierunkach badań archeologicznych i archeozoologicznych (K_W03);

– ma zaawansowaną wiedzę z zakresu najważniejszych problemów archeozoologii (K_W16);

– ma zaawansowaną wiedzę dotyczącą podstawowych kategorii pojęciowych i terminologi stosowanej w archeozoologii (K_W17).

– potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje z wykorzystaniem różnych źródeł i metod archeologicznych (K_U01);

– potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować podstawowe informacje z wykorzystaniem różnych metod przyrodniczych (K_U14);

– umie przetwarzać podstawowe dane archeozoologiczne poprzez zastosowanie podstawowych programów komputerowych oraz urządzeń i technik multimedialnych (K_U15).

– rozumie rolę nauk humanistycznych, pokrewnych i współpracujących w kształtowaniu więzi społecznych na poziomie lokalnym i ponadlokalnym (K_K08);

– potrafi współdziałać i pracować w interdyscyplinarnym zespole badawczym, między innymi prowadzącym badania przyrodnicze (K_K10).

laboratorium z udziałem materiałów badawczych i współczesnych kolekcji porównawczych,

opis badanych czynności badawczych,

wypełnienie formularzy,

biometria,

statystyka opisowa,

korzystanie z arkusza excel,

- pokaz

- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy

- laboratoryjna
- seminaryjna

Podstawy archeozoologii są wprowadzeniem do studiów nad relacjami pomiędzy człowiekiem, zwierzętami i środowiskiem. Podejmowanie takich studiów jest możliwe w oparciu o odpowiednią wiedzę metodologiczną, metodyczną i źródłową. Dlatego też na merytoryczną zawartość przedmiotu będą składały się szczegółowe zagadnienia z wymienionych działów. Jednakże konwersatorium zostanie poświęcone krytycznej analizie wymienionych zagadnień w oparciu o przestudiowaną wybraną literaturę. Podczas laboratorium studenci zapoznają się ze sposobami prowadzenia prac laboratoryjnych, podczas których dokonuje się szczegółowych badań i opisu źródłowego zbiorów faunistycznych

Podczas zajęć studenci zapoznają się z zakresem merytorycznym, metodologicznym i metodycznym archeozoologii. Zestaw zagadnień dyskutowanych na konwersatorium będzie dotyczył historii badań archeozoologicznych w Polsce i na świecie. W ramach tego zagadnienia zostaną przygotowane referaty prezentujące kluczowych badaczy oraz ich osiągnięcia. W bloku zagadnień poświęconych metodologii i metodyce zostaną przeanalizowane koncepcje dotyczące znaczenia danych faunistycznych w studiach nad kulturą i środowiskiem. Na podstawie literatury uczestnicy zapoznają się efektami zastosowania konkretnych metod badań zwierzęcych szczątków kostnych i sposobów interpretacji uzyskanych danych źródłowych. Poruszone zostaną problemy badań interdyscyplinarnych.

Studenci poznają podstawowe cechy biologiczne świata zwierząt niezbędne do odczytywania informacji ze zbiorów subfosylnych oraz konieczne w interpretacjach historycznych.

Archeozoologia 1-21 (Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu 1975-1994, 2003).

Abłamowicz R., Kubiak H. 1999: Analiza osteologiczna szczątków zwierzęcych z cmentarzysk kultury łużyckiej w dorzeczu Odry i Wisły, Katowice.

Abłamowicz R., Makowiecki D., 2019, Bliskie, lecz z dalekiego świata, Katowice, Muzeum Śląskie.

Bocheński Z., Lasota-Moskalewska A., Bocheński Z., Tomek T. 2000 Podstawy archeozoologii, Ptaki, PWN, Warszawa.

Krysiak K. 1981: Anatomia zwierząt, tom. 1, Aparat ruchowy, wydanie drugie, PWN Warszawa (oraz wydania kolejne).

Bocheński Z., Lasota-Moskalewska A., Bocheński Z., Tomek T. 2000: Podstawy archeozoologii, Ptaki, PWN, Warszawa.

Krysiak K., Kobryń H., Kobryńczuk F. 2001: Anatomia zwierząt 1, Aparat ruchowy, Wydanie nowe, PWN Warszawa.

Lasota-Moskalewska A. 1997: Podstawy archeozoologii, Szczątki ssaków, PWN, Warszawa.

Lasota-Moskalewska A. 2005 Zwierzęta udomowione w dziejach ludzkości, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.

Makowiecki D. 2001: Hodowla oraz użytkowanie zwierząt na Ostrowie Lednickim w średniowieczu. Studium archeozoologiczne, Biblioteka Studiów Lednickich VI, Poznań.

Makowiecki D. 2003 Historia ryb i rybołówstwa w holocenie na Niżu Polskim w świetle badań archeoichtiologicznych, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Poznań.

Makowiecki D.

2016 Zwierzęta średniowiecznego i nowożytnego Poznania oraz okolic. Podstawy archeozoologiczne. Ekologia Historyczna Poznania, Tom 3. Wydawnictwo Bogucki, Poznań.

Marciniak A. 1996: Archeologia i jej źródła. Materiały faunistyczne w praktyce badawczej archeologii, PWN, Warszawa. Poznań.

Reitz E. J., Wing E. S.

1999 Zooarchaeology, Cambridge.

Wojtal P. 2007: Zooarcheological studies of the Late Pleistocene sites in Poland. Institute of Systematics and Evolution of Animals, Polish Academy of Sciences, Kraków.

Zajęcia z laboratorium będą zaliczone na podstawie ocen cząstkowych, wystawionych po każdym z zakończonych zadań, zaprezentowanych przez studentów w formie pisemnego raportu sporządzonego według przygotowanego kwestionariusza.

Przyjecie każdego raportu przez prowadzącego odbędzie się indywidualnie poprzez rozmowę sprawdzająca opanowanie materiału. Jej podstawą będą trzy problemowe pytania, nawiązujące do zawartości raportu i zagadnień będących przedmiotem laboratorium,

skala ocen:

5,0 - trzy pozytywne odpowiedzi;

4,5 - dwie pozytywne odpowiedzi, jedna niepełna,

4,0 - dwie pozytywne odpowiedzi,

3,5 - jedna pełna odpowiedź, jedna częściowa,

3,0 - jedna pełna odpowiedź,

2,0 - brak odpowiedzi