Antropologia kulturowa

brak

przedmiot obligatoryjny

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli:

– udział w zajęciach – 30 godz.

– konsultacje z nauczycielem akademickim – 5 godz.

Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta:

– czytanie literatury – 15 godz.

– przygotowanie referatów – 5 godz.

- przygotowanie eseju zaliczeniowego -5 godz.

Student rozróżnia podstawowe kierunki teoretyczne w rozwoju klasycznej antropologii kulturowej i społecznej, które wywarły istotny wpływ na rozwój archeologii i jej podstawy teoretyczne.

Student potrafi scharakteryzować rozwój antropologii kultury, wymienić najważniejszych badaczy i ich najważniejsze dzieła. Student zna treść kilku podstawowych prac z omawianych dziedzin i jest zorientowany w treści kilkunastu innych dzieł z dziedziny antropologii kulturowej i społecznej, istotnych w rozwoju humanistyki.

- rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie;

– rozumie złożoność społeczności ludzkich i potrafi ująć je w perspektywie histo-rycznej

- ma świadomość specyfiki tradycyjnych społeczności ludzkich i tradycyjnych kultur w świetle badań antropologicznych niezbędną do prawidłowego rozmienia źródeł archeologicznych

Metoda dydaktyczna podająca: wykład informacyjny (konwencjonalny), z prezentacją multimedialną.

metoda dydaktyczna poszukująca, ćwiczeniowa, dyskusja, referaty

Zajęcia mają na celu przedstawienie podstawowych kierunków teoretycznych w rozwoju klasycznej antropologii kulturowej i społecznej, które wywarły istotny wpływ na rozwój myśli archeologicznej.

I. Zagadnienia ogólne

Definicje antropologii, przedmiot antropologii, dyscypliny naukowe splatające się z antropologią (w tym miejsce archeologii), podstawowe pojęcia antropologii (kultura, jednostki elementarne w badaniu kultury, systemowe podejście do kultury, pojęcia służące do badania związku osobowości i kultury, pojęcia służące do badania dynamiki zjawisk kultury)

II. Zarys historii antropologii

1. Prekursorzy antropologii (okres preformatywny)

2. Europa i świat, nauka i kultura w 1 poł. XIX wieku: ku teorii ewolucji.

L. H. Morgan, J. Lubbock, E. B. Tylor – pierwsza definicja kultury

L.H. Morgan, Społeczeństwo pierwotne; drabina ewolucjonistyczna Morgana. L. Krzywicki jako przedstawiciel antropologii społecznej.

3. Dyfuzjonizm – krytyka ewolucjonizmu, antropogeografia, szkoła kulturowo-historyczna (w antropologii i archeologii)

4. Historyzm - F. Boas w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej i A.L. Kroeber;

Ograniczenia metody porównawczej i cele badań antropologicznych w ujęciu F. Boasa.

5. Konfiguracjonizm (lata 20 i 30 XX w.). Ruth Benedict (Wzory kultury),

6. Funkcjonalizm – Bronisław Malinowski

7. Szkoła durkheimowska: M. Mauss

forma i podstawa wymiany w społeczeństwach archaicznych wg M. Maussa

8. Strukturalizm: C. Lévi-Strauss

9. Neoewolucjonizm i materializm kulturowy

Nowe spojrzenia na ewolucję L.A. White’a i J.H. Stewarda

Ewolucja w ujęciu M.D. Sahlinsa .

Zofia Staszczak [red.], Słownik etnologiczny. Terminy ogólne, Warszawa – Poznań, 1987.

Ewa Nowicka, Świat człowieka - świat kultury. Systematyczny wykład problemów antropologii kulturowej, PWN, Warszawa 1991

Alan Barnard, Antropologia, PIW, Warszawa 2006

M. Buchowski, H. Mamzer, A Rozwadowski, Antropologia a archeologia A. Posern-Zieliński, [w:] Przeszłość społeczna. Próba konceptualizacji, S. Tabaczyński, A. Marciniak, D. Cyngot, A. Zalewska red., Poznań 2012, s. 686-720.

Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej, M. Kempny, E. Nowicka red., PWN 2003

- Roy Wagner, Wynalezienie kultury

- Tim Ingold, Kultura i postrzeganie środowiska

- Igor Kopytoff, Kulturowa biografia rzeczy – utowarowienie jako proces

- Marshall D. Sahlins, Pierwotne społeczeństwo dobrobytu

Obecność na zajęciach; dyskusja w oparciu o literaturę; przygotowanie i wygłoszenie eseju na temat związków antropologii kultury i archeologii