2.1. Anatomia prawidłowa i topograficzna z elementami anatomii klinicznej

Przed rozpoczęciem nauki Student powinien posiadać wiedzę i umiejętności wynikające z nauczania przedmiotu biologia na poziomie rozszerzonym w zakresie szkoły średniej.

przedmiot obligatoryjny

Bilans nakładu pracy studenta:

1. udział w wykładach: 40 godzin

2. udział w ćwiczeniach: 65 godzin

3. udział w seminariach: 15 godzin

4. przygotowanie do ćwiczeń: 40 godzin

5. czytanie wskazanej literatury: 37 godzin

6. konsultacje z nauczycielem akademickim: 3 godziny

7. przygotowanie do egzaminu + egzamin: 19+6 = 25 godzin

Łączny nakład pracy studenta wynosi 225 godzin, co odpowiada 7,5 punktu ECTS

W1: zna międzynarodowe mianownictwo anatomiczne w języku polskim i angielskim lub łacińskim – AK_W01

W2: zna budowę ciała ludzkiego w ujęciu topograficznym (kończyna górna i dolna, klatka piersiowa, brzuch, miednica, grzbiet, szyja, głowa)

– AK_W02

W3: opisuje stosunki topograficzne między poszczególnymi narządami – AK_W03

W4: zna mikroarchitekturę wybranych struktur anatomicznych i narządów – AK_W05

W5: zna etapy rozwoju wybranych układów i narządów – AK_W06

U1: wyjaśnia anatomiczne podstawy badania przedmiotowego – AK_U03

U2: wnioskuje o relacjach między strukturami anatomicznymi na podstawie znajomości anatomii topograficznej i przyżyciowych badań diagnostycznych, w szczególności z zakresu radiologii (zdjęcia przeglądowe, badania z użyciem środków kontrastowych, tomografia komputerowa oraz magnetyczny rezonans jądrowy) – AK_U04

U3: posługuje się w mowie i piśmie międzynarodowym mianownictwem anatomicznym – AK_U05

K1: posiada świadomość własnych ograniczeń i umiejętność stałego dokształcania się K_K01

K2: okazuje szacunek wobec ciał donatorów wykorzystywanych w procesie dydaktycznym K_K05

K2: posiada nawyk i umiejętność stałego dokształcania się – K_K08

systemowe nauczanie anatomii z wykorzystaniem preparatów formalinowanych, modeli anatomicznych, filmów preparacyjnych, plansz i slajdów anatomicznych oraz prezentacji multimedialnych.

- pokaz

- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład problemowy

- ćwiczeniowa
- laboratoryjna

Przedmiot „Anatomia topograficzna” realizowany w trakcie pierwszego roku studiów ma za zadanie przekazanie Studentom wiedzy z zakresu budowy i czynności ciała ludzkiego. Stanowi to podstawę do dalszej nauki innych przedmiotów ogólnych oraz przedmiotów klinicznych. Wiadomości przyswojone przez Studentów będą niezbędne m. in. do interpretacji i oceny różnic między prawidłowymi i patologicznymi obrazami makroskopowymi. Przedmiot jest podzielony na osiem (preparatów): kończyna górna, klatka piersiowa, brzuch i miednica, kończyna dolna, czaszka, głowa, szyja i narządy zmysłów, mózgowie i drogi nerwowe, anatomia topograficzna

Wykłady semestr II

1) Budowa zewnętrzna czaszki.

2) Elementy topograficzne czaszki.

3) Krtań.

4) Charakterystyka ogólna nerwów czaszkowych. Nerw trójdzielny.

5) Nerwy czaszkowe.

6) Układ autonomiczny głowy i szyi.

7) Narząd wzroku

8) Narząd przedsionkowo-ślimakowy

9) Charakterystyka ogólna mózgowia.

10) Kora mózgu i układ limbiczny.

11) Podwzgórze i układ dokrewny.

12) Drogi ruchowe cz. I

13) Drogi ruchowe cz. II

14) Drogi czuciowe.

15) Nerwy zmysłowe i drogi zmysłowe.

Ćwiczenia i seminaria II semestr:

1) Budowa ogólna czaszki. Kość ciemieniowa, kość potyliczna, kość skroniowa. Kanały kość skroniowej. Jama bębenkowa.

2) Kość klinowa, kość czołowa, kość sitowa, kość podniebienna. Punkty kraniometryczne.

3) Kość szczękowa, małżowina nosowa dolna, kość jarzmowa, kość łzowa, lemiesz, kość nosowa, żuchwa, kość gnykowa. Zatoki oboczne nosa. Ciemiączka. Miejsca kostne przejścia nerwów czaszkowych. Staw skroniowo-żuchwowy. Chrząstkozrosty i więzozrosty czaszki.

4) Doły czaszki: przedni, środkowy i tylny. Oczodół. Dół skrzydłowo-podniebienny. Dół skroniowy. Dół podskroniowy. Jama nosowa. Dół zażuchwowy.

5) Colloquium z czaszki

6) Okolice głowy i szyi. Mięśnie i powięzie głowy i szyi. Trójkąty szyi. Przestrzenie międzypowięziowe szyi.

7) Nos zewnętrzny i jama nosowa. Jama ustna. Język, zęby mleczne i stałe, podniebienie twarde i miękkie. Gardło. Ślinianki: przyuszna, podżuchwowa i podjęzykowa.

8) Krtań. Gruczoł tarczowy, przytarczyce. Część szyjna przełyku i tchawicy.

9) Tętnica szyjna wspólna, wewnętrzna i zewnętrzna. Tętnica podobojczykowa.

10) Przegrody i zatoki opony twardej mózgowia. Żyły głowy. Żyły szyjne: wewnętrzna, zewnętrzna i przednia. Węzły i naczynia chłonne głowy i szyi.

11) Splot szyjny. Nerwy węchowe, nerw okoruchowy, nerw bloczkowy, nerw trójdzielny, nerw odwodzący.

12) Nerw twarzowy i nerw pośredni. Nerw językowo-gardłowy. Nerw błędny, nerw dodatkowy, nerw podjęzykowy.

13) Układ nerwowy autonomiczny głowy i szyi. Zwoje parasympatyczne głowy. Drogi wydzielnicze do gruczołu łzowego i ślinianek.

14) Elementy topograficzne głowy (z zawartością): dół skroniowy, dół podskroniowy, dół skrzydłowo-podniebienny, dół zażuchwowy, przestrzeń skrzydłowo-żuchwowa, przestrzeń przygardłowa, przestrzeń zagardłowa, przestrzeń policzkowa, oczodół, jama nosowa, jama ustna.

15) Narząd wzroku. Gałka oczna, narządy dodatkowe oka. Aparat łzowy. Odruchy źrenicy na światło i akomodację. Nerw wzrokowy. Nerwy gałkoruchowe (III, IV, VI).

16) Ucho zewnętrzne, ucho środkowe, ucho wewnętrzne. Nerw przedsionkowo-ślimakowy. Droga dźwięku.

17) Colloquium z głowy, szyi i narządów zmysłów.

18) Podział ontogenetyczny i kliniczny mózgowia. Kora mózgu. Lokalizacja ośrodków w korze. Jądra podkorowe kresomózgowia. Istota biała półkul. Układ limbiczny i jego połączenia. Komora boczna.

19) Podział międzymózgowia. Ośrodki wzgórzomózgowia i podwzgórza. Komora III.

20) Podział śródmózgowia. Ośrodki śródmózgowia. Wodociąg mózgu. Tyłomózgowie wtórne. Twór siatkowaty tyłomózgowia. Móżdżek.

21) Pień mózgu. Ośrodki pnia mózgu. Lokalizacja jąder nerwów czaszkowych w pniu mózgu. Komora IV. Rdzeń kręgowy. Opony mózgowia. Przestrzeń podpajęczynówkowa. Krążenie płynu mózgowo-rdzeniowego. Koło tętnicze mózgu. Żyły mózgu.

22) Rodzaje dróg nerwowych (rzutowe, spoidłowe i kojarzeniowe). Jądra podstawy mózgowia. Układ piramidowy. Ośrodki ruchowe pnia mózgu. Dolny neuron ruchowy. Znaczenie móżdżku w układzie ruchowym. Układ ruchowy gałek ocznych. Objawy uszkodzenia dróg ruchowych – seminarium.

23) Układ somatosensoryczny. Receptory somatosensoryczne. Drogi propriocepcji dotyku i wibracji z obszaru nerwów rdzeniowych i czaszkowych. Drogi przewodzenia bólu i temperatury z obszaru nerwów rdzeniowych i czaszkowych. Kliniczne implikacje uszkodzenia dróg somatosensorycznych – seminarium.

24) Drogi zmysłowe: węchowa, wzrokowa, słuchowa, statyczna i smakowa. Objawy uszkodzenia dróg zmysłowych. Drogi rdzenia kręgowego. Połowiczne uszkodzenie rdzenia kręgowego. Poprzeczne przerwanie ciągłości rdzenia kręgowego – seminarium.

25) Colloquium z mózgowia i dróg nerwowych.

26) Anatomia topograficzna I – seminarium.

27) Anatomia topograficzna II – seminarium.

28) Zaliczenie semestru.

Literatura obowiązkowa:

1) Bochenek A., Reicher M. Anatomia człowieka t. 1- 5; Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2016.

2) Young P.H. Young P.A. Tolbert D.L. Neuroanatomia kliniczna. Wydawnictwo Edra Urban&Partner, Wrocław 2016, wyd. III (wyd. polskie I)

Literatura uzupełniająca:

1) Moore Keith L. and Dalley Arthur F. – Anatomia kliniczna t. 1-2; wyd. MedPharm, Wrocław 2015, wyd. 1

2) Łasiński W. Anatomia głowy dla stomatologów, PZWL, Warszawa 1993, wyd. VI.

Atlasy anatomiczne:

1) Sobotta J. Atlas anatomii człowieka t. 1-2; wyd. Urban&Partner, Wrocław 2001, wyd. II.

2) Schunke M., Schulte E., Schumacher H. Prometeusz Atlas Anatomii Człowieka t. I-III, wyd. MedPharm Polska, Wrocław 2008, wyd. I.

3) Ackland’s Atlas of Human Anatomy – bezpłatny dostęp elektroniczny dla studentów CM przez stronę Biblioteki Medycznej

Kolokwium: AK_W01, AK_W02, AK_W03, AK_W05, AK_W06, AK_U03, AK_U04, AK_U05

Egzamin: AK_W01, AK_W02, AK_W03, AK_W05, AK_W06, AK_U03, AK_U04, AK_U05

Przedłużona obserwacja: AK_U04, K_K01, K_K08 (kryterium oceny pow. 50%)

W ramach przedmiotu Anatomia nie są przewidziane praktyki zawodowe.