Kulturowe aspekty przekładu (j. rosyjski)

Znajomość języka rosyjskiego wyniesiona z zajęć PNJR.

przedmiot obligatoryjny

Godziny realizowane z udziałem nauczyciela (16 godz.):

- udział w zajęciach - 15 godz.

- konsultacje i praca z nauczycielem - 1 godz.

Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta (12 godz.):

- przygotowanie do zajęć - 7 godz.

- przygotowanie do kolokwium - 4 godz.

- konsultacje i praca z nauczycielem akademickim - 1 godz.

Łącznie 28 godz. (1 ECTS)

K_W11: ma zaawansowaną wiedzę o wybranych zagadnieniach językowych

w aspekcie porównawczym, kontrastywnym i międzykulturowym ze szczególnym uwzględnieniem kontaktów polsko-rosyjskich

K_W13: zna zasady przekładoznawstwa w stopniu zaawansowanym

K_U01: potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje przy użyciu różnych źródeł i sposobów

K_U04: potrafi rozpoznać różne rejestry i odmiany języka rosyjskiego

K_U20: potrafi tłumaczyć z języka rosyjskiego na język polski

K_K01: ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju

K_K07: w sytuacjach zawodowych potrafi pozyskać informacje służące do rozwiązywania problemów poznawczych i praktycznych

- wykład konwersatoryjny

- ćwiczeniowa
- giełda pomysłów
- referatu
- studium przypadku

- metody służące prezentacji treści
- metody wymiany i dyskusji

W ramach zajęć przedstawione zostaną wybrane zjawiska związane z kulturowymi aspektami przekładu.

W ramach zajęć przedstawione zostaną wybrane zjawiska związane z kulturowymi aspektami przekładu. Pokazane zostaną związki między kulturą i przekładem oraz konieczność ustosunkowania się tłumacza do odrębności tradycji kulturowej, w jakiej osadzone są teksty oryginału i przekładu. Wprowadzone zostanie pojęcie nieprzekładalności. Omówione będą zjawiska naturalizacji i egzotyzacji oraz strategie przekładu elementów intertekstualnych. Treści teoretyczne uzupełnione zostaną praktycznymi ćwiczeniami tłumaczeniowymi.

Literatura podstawowa:

- Bednarczyk A., Kulturowe aspekty przekładu literackiego, Katowice 2002 (wybrane zagadnienia).

- Hejwowski K., Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu, Warszawa 2006 (wybrane zagadnienia).

- Lewicki R., Obcość w odbiorze przekładu, Lublin 2000. (wybrane zagadnienia).

- Lipiński K., Vademecum tłumacza, Kraków 2000 (wybrane zagadnienia).

- Mała encyklopedia przekładoznawstwa, red. U. Dąbska-Prokop, Częstochowa 2000

(wybrane zagadnienia)

- Wojtasiewicz O., Wstęp do teorii tłumaczenia, Wrocław 1957 (wybrane zagadnienia).

Literatura uzupełniająca - wybrane artykuły z tej dziedziny, mi.in.:

- Bednarczyk A., O radości układania klocków Lego, [w:] Między Oryginałem a Przekładem VII

- Buchalik M., Egzotyka rosyjskiego intertekstu w przekładzie na język polski, [w:] Między Oryginałem a Przekładem VII

- Heydel M., Jak tłumaczyć intertekstualność, [w:] Między Oryginałem a Przekładem I, red. Konieczna-Twardzikowa, U. Kropiwiec, Kraków 1995.

- Hrehorowicz U., Przypisy tłumacza: to be or not to be?, [w:] Między Oryginałem a Przekładem III, red. M. Filipowicz-Rudek, J. Konieczna-Twardzikowa, M. Stoch, Kraków 1997.

- Jarniewicz J., Przekład tytułu: między egzotyką a adaptacją, [w:] Przekładając nieprzekładalne, t. 1, red. W. Kubiński, O. Kubińska, T.Z.Wolański, Gdańsk 2000.

- Kizeweter M., Przepis na przypis - o przypisach na podstawie wybranych przekładów anglojęzycznej literatury pięknej na język polski, [w:] A. Kopczyński, & M. Kizeweter, Jakość i ocena tłumaczenia, Warszawa 2009.

- Krzemińska-Krzywda J., Kulturowe aspekty przekładu sloganów reklamowych z języka niemieckiego na język polski, [w:] Studia o przekładzie. Odmienność kulturowa w przekładzie, pod red. P. Fasta i P. Janikowskiego przy współpracy A. Olszty, Katowice - Częstochowa 2008.

- Kuczkiewicz-Fraś A., O niektórych problemach przekładu z języków orientalnych na przykładzie języka hindi, [w:] Przekładając nieprzekładalne, t. 1, red. W. Kubiński, O. Kubińska, T.Z.Wolański, Gdańsk 2000.

- Kujawska-Lis E., Mit akulturowości tekstów nieliterackich na przykładzie literatury z dziedziny psychologii, "Rocznik Przekładoznawczy" 3/4, 2008.

- Mateusiak A., Jak hobbita Merry zrobiono w konia - humor nazw własnych w "śmiesznym" przekładzie filmu Władca Pierścieni, [w:] Między oryginałem a przekładem XIII.

- Mleczko M., Gra z cytatem i jego kontekstem w tzw. "śmiesznych" przekładach Dymitra Puczkowa, [w:] Między oryginałem a przekładem XIII.

- Mocarz M., Interkulturowość w przekładzie tekstów użytkowych (na materiale rosyjskich i niemieckich tłumaczń przewodników po Polsce, "Rocznik Przekładoznawczy" 3/4, 2008.

- Monasterska-Wiącek, Nazwy realiów jako nośnik obcości w przekładach polskiej poezji dziecięcej (J. Tuwim, J. Brzechwa), [w:] Językowy obraz świata w oryginale i przekładzie, red. A. Szczęsny, K. Hejwowski, Siedlce 2007.

- Modrzejewska K., Kompetencje kulturowe tłumacza, [w:] O nauczaniu przekładu, red. A. Setkowicz, Warszawa 2000.

- Nowakowski S., Tak zwany "śmieszny" przekład Goblina. Zabawa z oryginałem rzeczywistością i kulturą, [w:] Między oryginałem a przekładem XIII.

- Obcość kulturowa jako wyzwanie dla tłumacza, Między oryginałem a przekładem XV, red. J. Brzozowski, M. Filipowicz-Rudek. Kraków 2009 (wybrane artykuły).

- Radość tłumaczenia. Przekład jako wzbogacanie kultury rodzimej, Między Oryginałem a Przekładem VII, red. M. Filipowicz-Rudek, Konieczna-Twardzikowa, Kraków 2002 (wybrane artykuły).

- Sikora I., Bryll A., Treści kulturowe w dubbingu filmów animowanych - o przekładzie osobowych nazw własnych, [w:] Studia o przekładzie. Odmienność kulturowa w przekładzie, pod red. P. Fasta i P. Janikowskiego przy współpracy A. Olszty, Katowice - Częstochowa 2008.

- Skibińska E., Ten trzeci, ta trzecia w przekładzie. Smaki Prowansji Anglikom opisane, Polakom wytłumaczone, [w:] Przekładając nieprzekładalne, t. 3, red. O. Kubińska, W. Kubiński, Gdańsk 2007.

- Stanaszek M., Tłumacz jako kucharz teoretyk, czyli o przekładzie nazw kulinariów austriackich na język polski, [w:] Językowy obraz świata w oryginale i przekładzie, red. A. Szczęsny, K. Hejwowski, Siedlce 2007.

- Stanulewicz D., Nieprzetłumaczalność światów: indiańskie i europejskie opisy rzeczywistości, [w:] Przekładając nieprzekładalne, t. 1, red. W. Kubiński, O. Kubińska, T.Z.Wolański, Gdańsk 2000, s. 219-229.

- Stereotyp a przekład. Między Oryginałem a Przekładem VIII, red. U. Kropiwiec, M. Filipowicz-Rudek, J. Konieczna-Twardzikowa, Kraków 2003 (dodatkowo wybrane artykuły przekładoznawcze dostępne online).

Kryteria oceniania:

zaliczenie na ocenę na podstawie:

1. aktywności na zajęciach, świadczącej o znajomości literatury przedmiotu i bieżącym przygotowaniu do zajęć;

2. zaliczenia kolokwium.

Przy zaliczeniu kolokwium wymagany próg na ocenę dostateczną - 60%, 70% - dostateczny plus, 75% - dobry, 85% - dobry plus, 90% - bardzo dobry.