Performanse i media

„Performanse i media” to konwersatorium poświęcone analizie współczesnych zjawisk z pogranicza sztuk performatywnych i mediów cyfrowych. Kurs opiera się na kluczowych teoriach performansu (Schechner, Carlson, McKenzie, Phelan, Auslander) oraz analizie przypadków, takich jak performanse w VR, AI jako medium, teatr robotów, performatywność gier wideo czy performatywność SM. Zajęcia koncentrują się na problemach mediatyzacji, redefinicji „nażywości”, relacji ciała i technologii, sztuki immersyjnej i postinternetowej.

Celem przedmiotu jest rozwijanie umiejętności krytycznej analizy zjawisk performatywnych w kontekście ich medialnego zapośredniczenia oraz wykształcenie refleksyjnego podejścia do współczesnych praktyk artystycznych. Zajęcia mają formę wykładu konwersatoryjnego, pokazu i studium przypadku. Kurs kończy się kolokwium oraz analizą tekstów źródłowych.

Konwersatorium poświęcone współczesnym zjawiskom artystycznym i kulturowym, w których performatywność łączy się z technologią, mediatyzacją i cyfrowością. Kurs opiera się na kluczowych teoriach performansu (Schechner, Carlson, McKenzie, Phelan, Auslander), ale wychodzi poza nie, sięgając po refleksję nad sztuką postcyfrową, teatrem robotów, AI jako medium, performansami w grach wideo czy praktykami w SM i w livestreamingu. Przedmiot analizuje nie tylko formy sceniczne, lecz także działania z obszaru sztuki interaktywnej i immersyjnej oraz kultury internetowej, traktując je jako współczesne sceny performatywności.

Główne obszary tematyczne kursu obejmują: relacje performansu i mediów w perspektywie historycznej oraz współczesnej, problem „nażywości” i jego dekonstrukcję, ciało jako medium i interfejs, sztuczną inteligencję jako wykonawcę, postludzkie i algorytmiczne formy ekspresji, a także wpływ technologii immersyjnych (VR/AR) na redefinicję przestrzeni performatywnej. Omawiane są zarówno przykłady artystyczne (m.in. Troika Ranch, Forsythe, Obermaier), jak i medialno-popkulturowe.

Celem kursu jest rozwinięcie umiejętności analizy zjawisk performatywnych w kontekście ich technologicznego i medialnego zapośredniczenia, a także zdolności oceny ich kulturowego znaczenia. Studenci uczą się pracy z tekstem teoretycznym, prowadzenia dyskusji problemowej i krytycznego myślenia.

Przedmiot kończy się kolokwium oraz analizą fragmentów tekstów źródłowych. Aktywność i przygotowanie do zajęć są integralną częścią oceny.

Auslander, Philip. A Dialogue About Liveness. W: D. van den Berg, S. van den Kerhof, M. Rauterberg (red.), The Future of Live, 9–18. Cham: Springer, 2019.

Auslander, Philip. „Na żywo czy…?” Przeł. M. Borowski, M. Sugiera. Didaskalia 2012, nr 107.

Carlson, Marvin. Performans. Przeł. E. Kubikowska. Warszawa: WUW, 2007.

Carlson, Marvin. Performance: A Critical Introduction. 3rd ed. London–New York: Routledge, 2018.

Causey, Matthew. „Postdigital Performance.” Theatre Journal 68, no. 4 (2016): 681–695.

Cossette, Marie-Aude, i Chris Salter. „Performing AI: Labor and Complexity on the Contemporary Stage.” TDR: The Drama Review 68, no. 1 (2024): 70–86.

Dale, Gillian, i Stephen Green. „Video Games and Cognitive Performance.” W: A. J. C. C. Hamilton, R. M. Kattenbelt (red.), Performance and Cognition: Theatre Studies and the Cognitive Turn, 163–179. New York: Routledge, 2015.

Frydrysiak, S. Taniec w sprzężeniu nauk i technologii. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2017.

Machon, Josephine. Immersive Theatres: Intimacy and Immediacy in Contemporary Performance. London–New York: Palgrave Macmillan, 2013.

McKenzie, Jon. Performuj albo…?. Przeł. T. Kubikowski. Kraków: Korporacja Ha!art, 2011.

Parker-Starbuck, Jennifer. Cyborg Theater: Corporeal/Technological Intersections in Multimedia Performance. London–New York: Palgrave Macmillan, 2014.

Phelan, Peggy. „Ontologia performansu. Reprezentacja bez reprodukcji.” Przeł. A. Kowalczyk. W: Przyjdźcie, pokażemy Wam, co robimy. O improwizacji tańca. Łódź: Fundacja Ciało/Umysł, 2013.

Pizzo, Antonella. „Performing/Watching Artificial Intelligence On Stage.” Skenè. Journal of Theatre and Drama Studies 7, no. 1 (2021): 1–20.

Schechner, Richard. Performance Studies: An Introduction. 4th ed. London–New York: Routledge, 2020.

Schechner, Richard. Performatyka. Wstęp. Przeł. T. Kubikowski. Wrocław: Instytut im. Jerzego Grotowskiego, 2006.

Sugiera, Małgorzata. „Nażywość.” W: Performatyka: terytoria, red. M. Sugiera. Kraków: Universitas, 2017.

Zielinski, Siegfried. Archeologia mediów. Przeł. K. Krzemieniowa. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2010.

-