Wczesne średniowiecze [1201-AR2-AHWS-S1] Semestr zimowy 2023/24
Laboratorium, grupa nr 1

• Badura Monika, Przyczynek do historii upraw zbożowych w sąsiedztwie średniowiecznego Kołobrzegu, Pomorania Antiqua, t. XVII: 1998, s. 305-320.

• Banaszak M., Historia Kościoła katolickiego, Średniowiecze, Warszawa 2009.

• Barnycz-Gupieniec R., Mieszkalne budownictwo drewniane w strefie nadbałtyckiej we wczesnym średniowieczu, Acta Universitatis Lodziensis, 1984.

• Bober M., Architektura romańska i przedromańska w Krakowie. Badania i interpretacje, Rzeszów 2008.

• Bojarski J., Grody plemion polskich, [w:] Grody i miasta, Poznań-Ląd 2018.

• Buko A., Ceramika wczesnopolska, Wrocław 1990.

• Cnotliwy E., Rzemiosło rogownicze na Pomorzu wczesnośredniowieczny, Wrocław 1973.

• Dekówna M., Szkło w Europie wczesnośredniowiecznej, Wrocław 1980.

• Dembińska M., Las średniowieczny – eksploatacja rabunkowa czy gospodarka, KHKM, R. 15:1967, s. 3-14.

• Dulinicz M., Kształtowanie się Słowiańszczyzny Północno-Zachodniej, Warszawa 2001.

• Dzieje Świata. Atlas ilustrowany, wyd. Demart, Warszawa 2008 (lub inny Atlas historyczny).

• Gryzak A., Kurach B., Konsumpcja mięsa w średniowieczu oraz w czasach nowożytnych, AP, t. 41: 1996, s. 139-168.

• Hensel W., Słowiańszczyzna wczesnośredniowieczna, Warszawa 1987.

• Koch W., Style w architekturze, Warszawa 1996.

• Kóćka-Krenz H., Biżuteria północno-zachodnio-słowiańska, Poznań 1993.

• Kóćka-Krenz H., Wczesnośredniowieczna biżuteria zachodniosłowiańska, Studia Lednickie, T. 13: 2014, s. 27-38

• Kurnatowska Z., Nowe spojrzenie na genezę ceramiki wczesnośredniowiecznej, Archeologia Polski, t. 53: 2008, z. 1, s. 73-80.

• Labuda G., Słowiańszczyzna starożytna i wczesnośredniowieczna, Poznań 1999.

• Leciejewicz L., Słowianie zachodni. Z dziejów tworzenia się średniowiecznej Europy, Wrocław 1989 lub Warszawa 2010.

• Le Goff J., Kultura średniowiecznej Europy, Gdańsk-Warszawa 2002.

• Miśkiewicz M., Europa wczesnego średniowiecza. V-XIII wiek, Warszawa 2008.

• Miśkiewicz M., Wczesnośredniowieczni sąsiedzi Słowian, Warszawa 2005.

• Manteuffel T., Historia powszechna. Średniowiecze, Warszawa 1990.

• Nawrot Judyta, Kościoły centralne na terenie Czech i Moraw (IX-XIII w.), Rzeszów 2013.

• Osypińska Marta, Owca czy koza, śledź czy ryba? Źródła archeozoologiczne do dziejów kuchni, KHKM, R. 61:2013, nr 1, s. 37-42.

• Różański A., Jednoprzestrzenne kościoły romańskie z terenu Wielkopolski, Poznań 2011.

• Sankiewicz P., Wyrwa A. (red.), Topory średniowieczne z Ostrowa Lednickiego i Giecza, Lednica 2013.

• Strzelczyk J., Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian, Warszawa 2007.

• Stępniak Tomasz, Średniowieczne wyroby drewniane z Ostrowa Lednickiego – analiza surowcowa, Studia Lednickie, t. 4:1996, s. 261-296.

• Strzyż P., Uzbrojenie we wczesnośredniowiecznej Małopolsce, Łódź 2006.

• Teofil Prezbiter, Diversarum Artium Schedula. Średniowieczny zbiór przepisów o sztukach rozmaitych, Warszawa 1998.

• Teske G., Ze studiów nad osadnictwem grodowym w południowo-wschodniej Wielkopolsce, Slavia Antiqua, t. XLI: 2000, s. 107-128.

• Wachowski Krzysztof, 1974, Wagi i odważniki na Śląsku wczesnośredniowiecznym na tle porównawczym, PA, t. XXII, s. 173-203. (Klasyfikacja odważników i wag)

• Zoll-Adamikowa H., Przyczyny i formy recepcji rytuału szkieletowego u Słowian nadbałtyckich we wczesnym średniowieczu, Przegląd Archeologiczny, t. 35: 1988, s. 183-229.

• Zoll-Adamikowa H., Stan badań nad obrzędowością pogrzebową Słowian, Slavia Antiqua, t. 38: 1997, s. 65-93.

1. Wstęp do zajęć: przemiany etniczne, polityczne i kulturowe w Europie środkowej od końca starożytności do początku późnego średniowiecza.

2. Słowianie i ich sąsiedzi: Germanie, Bałtowie, ludy koczownicze.

3. Charakterystyka wytwórczości garncarskiej i obróbki gliny na terenach Słowiańszczyzny Zachodniej.

4. Obróbka drewna – surowiec, narzędzia, techniki obróbki. Rzemiosło, techniki budowlane.

5. Rogowiarstwo i wytwórczość szklarska na ziemiach polskich.

6. Obróbka surowców skalnych, w tym kamieni półszlachetnych i bursztynu na terenie Słowiańszczyzny północno-zachodniej.

7. Metalurgia, techniki wytwarzania żelaza i stali we wczesnym średniowieczu oraz techniki złotnicze.

8. Złotnictwo - wyroby, klasyfikacja i periodyzacja.

9. Budownictwo drewniane: przykłady budynków mieszkalnych, wały grodów.

10. Architektura murowana: główne style architektoniczne, technika i konstrukcje, wybrane przykłady budowli sakralnych i świeckich z terenu Polski i krajów ościennych.

11. Miejsca (świątynie) i przedmioty kultu religijnego na terenach Słowiańszczyzny. Magia u Słowian.

12. Dieta we wczesnym średniowieczu. Spożycie mięsa i pokarmów roślinnych.

13. Obrzędy pogrzebowe: formy grobów na terenach Słowiańszczyzny, strefy sepulkralne, wyposażenie pochówków ciałopalnych i szkieletowych.

14. Kolokwium.

referat, dyskusja

Podstawą otrzymania zaliczenia będą (ocena bdb=1 pkt):

• uczestnictwo w zajęciach (obecność na wszystkich spotkaniach, poza dozwolonym limitem)(0,20 pkt);

• aktywność, zabieranie głosu w dyskusji (0,15 pkt);

• przygotowanie i zreferowanie samodzielne wybranego zagadnienia na minimum jednym ze spotkań (0,15 pkt);

• zaliczenie na pozytywną ocenę kolokwium końcowego, pisemnego z pytaniami otwartymi (0,50 pkt) – sposób oceniania: ocena dst minimum 50% punktów, ocena db > 70%, ocena bdb > 90%.

archeologia, studia I stopnia: dr hab. Jacek Bojarski