Higiena i medycyna sportu 2800-HMSTIR-3-S1
Wykład (WYK) Semestr letni 2021/22

Literatura obowiązkowa:

1. Higiena profilaktyka i organizacja w zawodach medycznych. Red. Marcinkowski, Jerzy T. PZWL. Warszawa. 2003.

2. Jegier A., Krawczyk J. Wybrane zagadnienia medycyny sportowej. PZWL. 2012.

3. Mendraś M. Medycyna sportowa. Medsportpres. 2004.

4. Jegier A., Nazar K., Dziak A. Medycyna sportowa. PTMS. Warszawa. 2013.

5. Dziak A., Tayara S. Urazy i uszkodzenia w sporcie. Kasper. Kraków. 1999.

6. Garlicki J., Kuś M.W. Traumatologia sportowa. PZWL. Warszawa. 1978.

7. Kozłowski S., Rewerski R. Doping. PZWL. Warszawa. 1977.

8. Kurzbauer R., Kalinowska-Waniek D. Wybrane zagadnienia z zakresu medycyny sportowej. AWF. Katowice. 1996.

9. Dziak A., Nazar K. Medycyna sportowa. Wybrane zagadnienia. Prespol Warszawa. 1991.

10. Żuk T., Dziak A. Propedeutyka ortopedii. Wyd. II. PZWL. Warszawa. 1973.

Literatura uzupełniająca:

1. Dobrzański T.: Medycyna wychowania fizycznego i sportu. Wybrane zagadnienia. AWF Kraków 1984.

2. Driscołl P., Skinner D., Earlam R.: ABC postępowania w urazach. Wyd. I polskie pod redakcją Juliusza Jakubaszki. Górnicki Wydawnictwo Medyczne. Wrocław 2003.

3. Dziak A. (red.): Zamknięte uszkodzenia tkanek miękkich narządu ruchu. PZWL Warszawa 1985.

4. Gawroński W., Szyguła Z.: ABC medycyny sportowej. Medicina Sportiva 2002. Vol.6, Suppl.1.

5. Kozłowski S.: Granica przystosowań. Wiedza Powszechna, Warszawa 1986.

6. Kozłowski S., Nazar K.: Wprowadzenie do fizjologii klinicznej. PZWL Warszawa 1984.

7. Kubacki J.: Zarys ortopedii i traumatologii. AWF Katowice 1996.

8. Kuński H., Janiszewki M.: Medycyna aktywności ruchowej dla pedagogów. Łódź 1999. Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego.

9. Zajączkowski Z., (red.): Medycyna sportowa w praktyce.

W zakresie:

wiedzy:

K_W01 - ma wiedzę w zakresie

kategorii pojęciowych oraz terminologii

turystyki i sportu, interdyscyplinarnego

charakteru zjawiska turystyki, miejsca i

znaczenia turystyki i sportu w systemie

nauk i ich powiązania z innymi

dyscyplinami naukowymi z obszaru

nauk przyrodniczych, społecznych oraz

obszaru nauk medycznych, nauk o

zdrowiu oraz nauk o kulturze fizycznej

K_W05 - w zaawansowanym stopniu

zna i rozumie zjawiska i procesy

przyrodnicze, ekologiczne, fizycznogeograficzne i społeczno-ekonomiczne,

kształtujące i organizujące przestrzeń

turystyczną (w tym walory przyrodnicze

i antropogeniczne)

K_W06 - posiada wiedzę z zakresu

ochrony przyrody i zasady

zrównoważonego rozwoju i zachowania

bioróżnorodności

K_W07 - posiada wiedzę na temat

historii, kultury, architektury, sztuki,

dziedzictwa kulturowego i

przyrodniczego, krajoznawstwa oraz ich

znaczenia dla turystyki i aktywnego

wypoczynku

K_W08 - w zaawansowanym stopniu

wie jak wykorzystywać potencjał,

walory przyrodnicze i antropogeniczne

na potrzeby tworzenia przedsięwzięć

związanych z zagospodarowaniem

turystycznym i rekreacyjnym przestrzeni

geograficznej

K_W09 - ma wiedzę dotyczącą

procesów komunikowania

interpersonalnego i społecznego, ich

prawidłowości i zakłóceń

W zakresie:

umiejętności:

K_U01 - potrafi wykorzystywać różne

źródła informacji dotyczące branży

turystycznej i sportowo-rekreacyjnej, w

tym literaturę przedmiotu

K_U08 - posiada specjalistyczne

umiejętności ruchowe z zakresu

wybranych form aktywności fizycznej

(rekreacyjnych, zdrowotnych,

sportowych i estetycznych)

uwzględniając elementy środowiska

przyrodniczego, uwarunkowania

zdrowotne, poznawcze, dydaktyczne

oraz wychowawcze

W zakresie:

kompetencji społecznych:

K_K01 - rozumie potrzebę uczenia się

przez całe życie oraz potrzebę

ustawicznego uzupełniania wiedzy i

uczestnictwa w różnych formach

doskonalenia z zakresu turystyki,

rekreacji i sportu

K_K08 - stosuje zasady bezpieczeństwa

w pracy własnej i innych wykazując

odpowiedzialność zwłaszcza w stanach

zagrożenia

Wiedza

K_W01, K_W05, K_W06, K_W07, K_W08, K_W09 - Sprawdziany ustne.

Umiejętności

K_U01, K_U08 - Sprawdziany ustne i praktyczne w formie sprawozdań ustnych, prezentacje opracowanego i przyswojonego materiału.

Kompetencje społeczne

K_K01, K_K08 – praktyczna realizacja testów sprawnościowych, obserwacja rozwoju naukowego studenta, obserwacja umiejętności ruchowych studenta i interpretacji wyników testów sprawności fizycznej.

Podstawą zaliczenia przedmiotu jest:

- teoretyczne przygotowanie i odbycie seminariów, ocena w zakresie 2-5 punktów każde zajęcia. Opuszczenie zajęć wymaga indywidualnego odrobienia po uprzednim przedstawieniu zwolnienia lekarskiego lub urzędowego;

- przedstawienie prezentacji z wybranych wcześniej tematów, ocena w zakresie 2-5 pkt.);

- wykazanie opanowania wiedzy teoretycznej i praktycznej na sprawdzianie (kolokwium), ocena w zakresie 2-5 punktów.

O końcowej ocenie z przedmiotu decyduje średnia arytmetyczna ocena ze sprawdzianów (kolokwiumów), uzyskanych w czasie semestru, zaliczenie ustne z oceną, egzamin.

Co odpowiada

Wykład

Egzamin ustny z trzech losowanych zagadnień.

Określenie poziomu opanowania realizowanych efektów kształcenia odbywa się w formie oceniania podsumowującego semestralny cykl kształcenia w formie sprawdzianu ustnego.

Kryteria różnicujące oceny.

1. dostateczne – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 55-60% - ocena dostateczna (3,0).

Bardzo ogólny poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych.

2. więcej niż dostateczne – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 65-70% - ocena dostateczna plus (3,5).

Ogólny poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych.

3. dobre – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 75-80% - ocena dobra (4,0).

Poszerzony poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych.

4. więcej niż dobre – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 85-90% - ocena dobra plus (4,5).

Bardzo poszerzony poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych.

5. bardzo dobre – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 95-100% - ocena bardzo dobra (5,0)

Bardzo poszerzony i pogłębiony poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych.

Ćwiczenia

Zaliczenie z oceną z trzech losowanych zagadnień, 2 kolokwiumy poprzedzające z dwóch zagadnień, sprawdzające wiedzę z zakresu realizowanych efektów kształcenia.

Określenie poziomu opanowania realizowanych efektów kształcenia odbywa się w formie oceniania podsumowującego semestralny cykl kształcenia w formie sprawdzianu ustnego.

Kryteria różnicujące oceny.

1. dostateczne – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 55-60% - ocena dostateczna (3,0).

Bardzo ogólny poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych.

2. więcej niż dostateczne – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 65-70% - ocena dostateczna plus (3,5).

Ogólny poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych.

3. dobre – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 75-80% - ocena dobra (4,0).

Poszerzony poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych.

4. więcej niż dobre – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 85-90% - ocena dobra plus (4,5).

Bardzo poszerzony poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych.

5. bardzo dobre – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 95-100% - ocena bardzo dobra (5,0)

Bardzo poszerzony i pogłębiony poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych.

W zakres higieny i medycyny sportu wchodzą dyscypliny medyczne wiążące się ze sportem lub innymi formami aktywności fizycznej. Ponadto, niezwykle ważne są w medycynie sportowej aspekty profilaktyczne. Tak więc dyscyplina ta dotyczy różnorodnych problemów.

Wykłady.

Higiena sportu

Wprowadzenie do higieny sportu

Znaczenie higieny w sporcie

Czystość ciała i ubrania sportowca

Higiena rąk przed i po treningu

Higiena sprzętu sportowego

Higiena w miejscach publicznych (np. siłownie, baseny)

Higiena w trakcie treningu

Higiena w trakcie zawodów

Higiena w trakcie podróży sportowca

Higiena w trakcie rekonwalescencji

Higiena w trakcie diety sportowej

Higiena w trakcie suplementacji

Higiena psychiczna sportowca

Higiena snu i odpoczynku

Higiena w kontekście kontuzji

Higiena w kontekście chorób zakaźnych

Higiena w kontekście alergii

Higiena w kontekście astmy

Higiena w kontekście dopingowania

Higiena w kontekście treningu w różnych warunkach atmosferycznych

Higiena w kontekście treningu w różnych środowiskach (np. wodnych, górskich)

Higiena w kontekście treningu w różnych dyscyplinach sportowych

Higiena w kontekście treningu dzieci i młodzieży

Higiena w kontekście treningu osób starszych

Podsumowanie i wnioski

Medycyna sportu

Wstęp

Rozdział 1. FIZJOLOGICZNE PODSTAWY WYSIŁKÓW FIZYCZNYCH. ZMIANY TRENINGOWE W ORGANIZMIE CZŁOWIEKA

Zdolność organizmu człowieka do wysiłku fizycznego

Reakcje organizmu człowieka na wysiłek fizyczny

Zmiany treningowe w organizmie człowieka

Repetytorium

Rozdział 2. WYDOLNOŚĆ FIZYCZNA PODSTAWĄ PROGRAMOWANIA OBCIĄŻEŃ TRENINGOWYCH

Ocena wydolności fizycznej

Ogólne zasady stosowania testów wysiłkowych określających zdolność do wysiłków

Repetytorium

Rozdział 3. MEDYCZNE ASPEKTY SPORTU DZIECI I MŁODZIEŻY

Formalno-prawne aspekty opieki nad dziećmi uprawiającymi sport

Elementy fizjologii rozwojowej

Kwalifikacja do sportu a wiek dziecka

Periodyzacja treningu sportowego w wieku rozwojowym

Badanie lekarskie w aspekcie kwalifikacji dzieci i młodzieży do sportu

Zasady żywienia w sporcie dzieci i młodzieży

Problemy i zagrożenia współczesnego sportu

Sport dzieci i młodzieży z chorobami przewlekłymi

Zadania lekarza rodzinnego w opiece nad młodym sportowcem

Repetytorium

Rozdział 4. REGULARNA AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA JAKO WAŻNY ELEMENT PROMOCJI ZDROWIA I PREWENCJI CHORÓB PRZEWLEKŁYCH

Aktywność fizyczna w promocji zdrowia i prewencji chorób przewlekłych

Fizjologiczne efekty regularnej aktywności fizycznej

Zalecenia aktywności fizycznej w promocji zdrowia i prewencji pierwotnej chorób przewlekłych

Kwalifikacja do treningu fizycznego osób klinicznie zdrowych

Tolerancja wysiłku fizycznego oraz możliwość wystąpienia powikłań

Wysiłek fizyczny w wybranych chorobach przewlekłych

Repetytorium

Rozdział 5. WYBRANE ZAGADNIENIA Z ZAKRESU ORTOPEDII I TRAUMATOLOGII SPORTOWEJ

Zasady badania ortopedycznego i kwalifikacja do uprawiania sportu

Urazowe sportowe uszkodzenia narządu ruchu oraz zasady postępowania leczniczego

Repetytorium

Rozdział 6. ZASADY OCENY I MONITOROWANIA MOBILNOŚCI NARZĄDU RUCHU

Metody pomiarowe

Zasady przeprowadzania i interpretacji pomiarów zakresu ruchomości (ROM)

Hipermobilność

Diagnostyka czynnościowa stawów po urazach sportowych (monitorowanie procesu rehabilitacji)

Złożone (trójwymiarowe) formy rejestracji ruchu

Znaczenie ćwiczeń rozciągających (stretching)

Repetytorium

Rozdział 7. DOZWOLONE I ZABRONIONE WSPOMAGANIE ZDOLNOŚCI WYSIŁKOWYCH CZŁOWIEKA

Dozwolone wspomaganie zdolności wysiłkowych człowieka

Zabronione wspomaganie zdolności wysiłkowych człowieka

Repetytorium

Rozdział 8. PODSTAWY ORZEKANIA O ZDOLNOŚCI DO UPRAWIANIA SPORTU

Formalno-prawne podstawy orzekania o zdolności do uprawiania sportu

Medyczne podstawy orzekania o zdolności do uprawiania sportu

Repetytorium

Metody dydaktyczne:

Wykład: informacyjny, problemowy, konwersatoryjny

Seminaria: dyskusja dydaktyczna, analiza przypadków, film, pokaz - prezentacja

Metody dydaktyczne eksponujące:

- pokaz

Metody dydaktyczne podające:

- wykład konwersatoryjny

- wykład problemowy

Metody dydaktyczne poszukujące:

- biograficzna

- ćwiczeniowa

- referatu

- seminaryjna