Podstawy pedagogiki

przedmiot obligatoryjny

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli:

udział w wykładach - 15 godz.

udział w ćwiczeniach - 15 godz.

konsultacje 5 godz.

Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta:

praca własna 10 h

przeprowadzenie 5 h

Przygotowanie do zaliczenia końcowego: 10 h

Student:

Ma wiedzę na temat podstawowych koncepcji rozwoju, socjalizacji, wychowania, kształcenia i autoedukacji człowieka, B2W1

Ma wiedzę na temat procesów komunikowania interpersonalnego i społecznego, w tym w działalności pedagogicznej oraz ich prawidłowości i zakłóceń, B2W1

Ma wiedzę na temat zinstytucjonalizowanej edukacji i praktyki edukacyjnej, B2W7

Student zna podstawowe zagadnienia i rozumie problematykę związaną edukacją zdrowotną i pedagogiką zdrowia, B2W3

Student:

Potrafi dokonać krytycznego oglądu w zakresie funkcjonowania edukacji zdrowotnej w placówkach edukacyjnych, B2U4

Potrafi pozyskiwać dane oraz zastosować podstawową wiedzę teoretyczną do analizowania procesów i zjawisk społecznych/ edukacyjnych K_U02, U04

Rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, oraz potrzebę ustawicznego uzupełniania wiedzy o środowisku - K_K05

Jest gotów do samodzielnego pogłębiania wiedzy pedagogicznej, B2K3

Jest gotów do podejmowania i realizowania projektów wymagających pracy zespołowej, B2K2

- drama
- inscenizacja
- symulacyjna (gier symulacyjnych)

- pogadanka
- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy

- ćwiczeniowa
- giełda pomysłów
- referatu
- SWOT

Przedmiot obejmuje zagadnienia dotyczące podstaw pedagogiki, jej celów i zadań. Celem zajęć jest omówienie różnych ujęć pedagogiki jako nauki, z uwzględnieniem zagadnień związanych z szeroko rozumianą kulturą fizyczną i pedagogiką zdrowia.

1. Pedagogika jako nauka i jej dyscypliny szczegółowe

2. Podstawowe pojęcia i kategorie pedagogiczne.

3. Proces wychowania – dziedziny, cele, treści i uwarunkowania

4. Pedagogiczne ujęcia kultury fizycznej i edukacji zdrowotnej

5. Kondycja współczesnej pedagogiki i pedagogiki zdrowia.

Pełny opis z podziałem na tematykę poszczególnych wykładów:

1. Wprowadzenie do pedagogiki - podstawowe pojęcia

2. Przegląd głównych kierunków i prądów pedagogicznych

3. Wiedza o wychowaniu - pojęcie, cele, cechy, ideał wychowania, wartości, zasady, metody, formy, trudności

4.Wychowanie przez sport

5. Ciało - kategorią pedagogiczną?

6. Sport w kontekście procesu wychowawczego

7. Olimpizm - idea i rzeczywistość (wychowawcza)

8. Pedagogiczne ujęcie kultury zdrowotnej

9. Pedagogika zdrowia - koncepcja i obszary badań

Tematy ćwiczeń:

1. Proces wychowania

Funkcje wychowania. Proces wychowania, jego struktura, właściwości, dynamika. Przymus i swoboda w wychowaniu. Podmiotowość w wychowaniu. Źródła i przejawy kryzysu współczesnego wychowania. Granice i mierniki oddziaływań wychowawczych.

2.Podstawowe środowiska wychowawcze: rodzina, grupa rówieśnicza, szkoła. Style i postawy wychowawcze. Konteksty wychowania. Praca z grupą rówieśniczą.

3.Szkoła jako instytucja wychowawcza.

Środowisko społeczne klasy i szkoły. Postawy nauczycieli i uczniów. Kształtowanie i zmiana postaw. Tworzenie klimatu wychowawczego w klasie i w szkole. Dynamika grupy uczniowskiej. Współpraca i współdziałanie uczniów. Metody wychowawcze i ich skuteczność. Współpraca rodziny i szkoły. Współpraca szkoły ze środowiskiem.

4.Społeczność szkolna

5.Działalność opiekuńczo-wychowawcza i profilaktyczna szkoły.

Adaptacja w zmieniającej się rzeczywistości szkolnej, pierwsze wybory edukacyjne. Wstępna orientacja zawodowa. Promocja i ochrona zdrowia uczniów. Diagnoza nauczycielska. Postępowanie pedagogiczne z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Współpraca z rodzicami ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i specjalistami pracującymi z uczniem. Edukacja zdrowotna, programy profilaktyczne.

Literatura obowiązkowa

1. Piątkowska B., Pedagogika : wybrane zagadnienia : skrypt dla studentów, Wałbrzych 2004, s. 5-39.

https://www.dbc.wroc.pl/dlibra/doccontent?id=5978

2. Wychowanie poprzez sport. Wielość spojrzeń i doświadczeń, P. Mazur (red.), Chełm 2014, s. 7-56.

* Sport i wychowanie fizyczne w myśli pedagogicznej

* Psychologiczny wymiar wychowania przez sport

* Pedagogiczny wymiar wychowania przez sport

3. Rubacha K., Wstęp, Edukacja jako przedmiot pedagogiki i jej subdyscyplin oraz Metody zbierania danych 
w badaniach pedagogicznych [w:] Pedagogika, red. Kwieciński Z., Śliwerski B., Warszawa 2003.

4. Kwieciński Z., Dziesięciościan edukacji, [w:] Jaworska T., Leppert R. (red.) Wprowadzenie do pedagogiki. Wybór 
tekstów. Kraków, Oficyna Wydawnicza Impuls 
2001.

5. Czechowski J., Sport w perspektywie procesu wychowawczego;

https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-97824906-955a-410f-bb1f-173ee0fa6e6d/c/Jan_Czechowski_Sport_w_perspektywie_procesu_wychowawczego.pdf

6. Nowocień J., Edukacja przez sport i olimpizm w stronę dialogu, który nie dzieli lecz zbliża.

https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitstream/11320/11262/1/J_Nowocien_Edukacja_przez_sport_i_olimpizm.pdf

7. Sas-Nowosielski K., Wychowanie poprzez sport – między nadzieją a zwątpieniem. Współczesne poglądy na temat związków sportu z wychowaniem

http://www.pps.cos.pl/pps/sw/78_04/64.pdf

8. Syrek Ewa, Teoretyczne podstawy współczesnej pedagogiki zdrowia jako subdyscypliny pedagogiki. "Pedagogika Społeczna" Nr 2(72) (2019), s. 9-23

https://rebus.us.edu.pl/bitstream/20.500.12128/11396/1/Syrek_Teoretyczne_podstawy_wspolczesnej_pedagogiki_zdrowia.pdf

9. Gaweł Anna, Medialne wzory kultury zdrowotnej jako wyzwanie dla edukacji, Chowanna 49 (2):239-253.

https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=693524

10. Gaweł Anna, Koncepcje i obszary badań pedagogiki zdrowia, Studia z Teorii Wychowania 1 (34):167-182.

11. Śliwerski B., Podstawowe prawidłowości pedagogiki, rozdz. Etymologia pojęcia „wychowanie”, Zasady 
wychowania, Kraków 2011.

12. Nowak P.F., , Kuśnierz C., , Zdrowie jako cel wychowania fizycznego – między teorią a praktyką szkolną", EDUKACJA 4:71-79/2014 (raport z badań)

https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=471190

13. Nowak P.F., Edukacja zdrowotna jako wyzwanie dla współczesnej kultury fizycznej, Pedagogika. Studia i Rozprawy 25:173-183, 25/2016

14. Kwieciński Z., Pedagogie postu. Preteksty, konteksty, podteksty, Kraków 2012.

a) 30 grzechów głównych w kształceniu nauczycieli, s. 145.

b) Zmienić kształcenie nauczycieli, s. 155.

c) I cóż po pedagogu w zbójeckich czasach, s. 99.

d) Praca w szkole jako złudzenie, s. 229.

Literatura zalecana:

1. Wybór pozycji: Bogusław Śliwerski. "Pedagogika ogólna". Studia z Teorii Wychowania 1 (34):205-211.

2. Dudel. B., Kowalczuk-Walędziak B., Szorc K., Wróblewska U. (red.), Innowacje w teorii i praktyce edukacyjnej. Przykład województwa podlaskiego, Białystok 2014. 
http://pedagogika.uwb.edu.pl/files/file/PDF/PUBLIKACJE/Innowacje.pdf

Ćwiczenia

a) Literatura podstawowa:

Kwieciński Z., Śliwerski B. (2019) (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki, Warszawa

b) Literatura uzupełniająca:

Janowski A., (2007), Pedagogika praktyczna, Warszawa .

Chomczyńska-Miliszkiewicz M., Pankowska D. (1998), Polubić szkołę: ćwiczenia grupowe do pracy wychowawczej, Warszawa.

Pietrasiński Z. (2008): Ekspansja pięknych umysłów, Warszawa.

Symonowicz-Jabłońska I. (2016), Baśniowość w kulturze popularnej jako wyzwanie dla edukacji wczesnoszkolnej, Toruń.

Symonowicz-Jabłońska I., Wieczór E., (2017)Kompetencje społeczne i obywatelskie w podstawach programowych I etapu edukacyjnego, [w:] Kompetencje społeczne i obywatelskie w podstawach programowych kształcenia ogólnego: analiza krytyczna, red. Violetta Kopińska, Hanna Solarczyk-Szwec, Toruń, s. 119-136.

Wykłady kończą się egzaminem pisemnym.

Termin egzaminu: 4.02.2025 r. godz. 8.00

Na egzaminie obowiązuje znajomość treści wykładów oraz treści literatury. Pytania zamknięte i otwarte.

Powyżej 95 % ocena bardzo dobry

90 % ocena dobry plus

80 % ocena dobry

70% ocena dostateczny plus

Min 60 % - zaliczenie; ocena dostateczny

Zaliczenie ćwiczeń: obecność, aktywność na zajęciach (oceny bieżące), .

prezentacja grupowa na podstawie przeczytanych tekstów pedagogicznych, kolokwium.

Zaliczenie przedmiotu do 4.02.2025 roku

nie dotyczy