Podstawy etyki

Przedmiot "Podstawy etyki" ma charakter propedeutyczny i stanowi ogólne wprowadzenie do etyki filozoficznej, dlatego nie wymaga się od uczestników zajęć wylegitymowania się uprawniającymi do zapisania się na niego prerekwizytami. Należy w tym miejscu zastrzec, że przedmiot ten realizowany jest na Wydziale Nauk Ekonomicznych i Zarządzania jako przedmiot fakultatywny z puli przedmiotów humanistycznych. W myśl tego stanowi on prezentację zrębów myśli etycznej jako takiej. Nie należy go traktować - z racji miejsca, w którym jest wykładany - jako specjalistycznego kursu etyki biznesu lub etyki w zarządzaniu. Przedmioty o takiej nazwie oferowane są studentom WNEiZ UMK w odrębnych cyklach dydaktycznych na wyższych latach studiów.

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli (godz.):

- udział w wykładach – 30

- konsultacje z nauczycielem akademickim – 10

Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta (godz.):

- przygotowanie do egzaminu – 10

- pisanie prac, projektów – 10

- lektura literatury naukowej – 10

Łącznie: 70 godz. (2 ECTS)

Student zna główne kierunki, stanowiska i spory w etyce. Zna teorie i argumenty z zakresu etyki i filozofii moralności wybranych autorów, w tym koncepcje słusznego postępowania i moralnych obowiązków. Zna podstawowe metody poznawcze i strategie argumentacyjne stosowane w etyce.

Student poprawnie stosuje poznaną terminologię etyczną, potrafi powołać się na koncepcje omawianych autorów oraz sformułować własne stanowisko w dyskusji. Analizuje argumenty etyczne, identyfikuje ich kluczowe tezy i założenia. Potrafi samodzielnie prowadzić pogłębione studia w zakresie etyki oraz przekazywać swoją wiedzę.

Student dostrzega niebagatelną rolę więzi i norm moralnych w życiu społecznym. Potrafi formułować oceny moralne i problematyzować opinie dotyczące postaw moralnych. Postępuje i myśli odpowiedzialnie. Potrafi rozpoznać dylematy moralne i nieoczywiste formy zła w życiu społecznym. Jest otwarty na nowe idee i gotów do zmiany opinii w świetle dostępnych danych i argumentów.

Zasadniczo klasyczny wykład uniwersytecki, wspomagany prezentacją multimedialną.

- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy

- klasyczna metoda problemowa
- studium przypadku

Podstawowy kurs etyki.

Wykłady odbywają się w formie STACJONARNEJ.

Zajęcia „Podstawy etyki” to podstawowy kurs jednej z najbardziej interesujących dyscyplin humanistyki, poświęconej moralności oraz zasadom słusznego postępowania. Relacje moralne między ludźmi, wraz z normami, które mają je regulować, stanowią podstawową tkankę bezpiecznego i harmonijnego życia społecznego. Jednak normy te bywają łamane, a nasze zaufanie społeczne wciąż trzeba odbudowywać. Czy człowiek potrafi ustalić bezwzględne kryteria dobra i zła? Na jakiej podstawie powinien określać zasady słusznego postępowania? Uczestnicząc w wykładzie studenci poznają poszczególne teorie i systemy etyczne, które odnoszą się do kwestii naszych moralnych obowiązków. Przeglądają historię poszukiwań odpowiedzi na pytanie „czym jest dobre życie?”, która często wyłaniała się z rozbudowanych koncepcji dotyczących całej rzeczywistości i sensu egzystowania człowieka w świecie.

Literatura źródłowa:

- Arystoteles, Etyka nikomachejska, (dowolne wydanie).

- Św. Augustyn, „O wolnej woli", w tegoż: Dialogi filozoficzne, Kraków 2001.

- H. Elzenberg, „Pojęcie wartości perfekcyjnej”, w tegoż: Wartość i człowiek. Rozprawy z humanistyki i filozofii, Toruń 2005.

- D. Hume, Badania dotyczące zasad moralności, Warszawa 1975.

- I. Kant, Uzasadnienie metafizyki moralności, (dowolne wydanie).

- L. Kołakowski, „Etyka bez kodeksu”, w tegoż: Kultura i fetysze, Warszawa 2000.

- T. Kotarbiński, Medytacje o życiu godziwym, Warszawa 1966.

- I. Lazari- Pawłowska, „Problemy etyki sytuacyjnej”, w tejże: Etyka. Pisma wybrane, Wrocław 1992.

- I. Lazari-Pawłowska, Schweitzer, Warszawa 1990.

- E. Levinas, Całość i nieskończoność, Warszawa 2002; Z. Bauman, Etyka ponowoczesna, Warszawa 1996.

- A. MacIntyre, Dziedzictwo cnoty, Warszawa 1996.

- J. S. Mill, Utylitaryzm, w tegoż: Utylitaryzm. O wolności, Warszawa 2006.

- F. Nietzsche, Poza dobrem i ziem, (dowolne wydanie).

- Platon, Gorgiasz, (dowolne wydanie).

- Platon, Menon, (dowolne wydanie).

- Platon, Protagoras, (dowolne wydanie).

- R. Rorty, Przygodność, ironia i solidarność, Warszawa 1996.

- J.-J. Rousseau, Rozprawa o pochodzeniu i podstawach nierówności między ludźmi, Warszawa 1954.

- P. Singer, Etyka praktyczna, Warszawa 2003.

- W. Tatarkiewicz, „O bezwzględności dobra”, w tegoż: Pisma z etyki i teorii szczęścia, Wrocław 1992.

OPRACOWANIA, ANTOLOGIE, PRZEWODNIKI (szczególnie polecane do pracy własnej)

- Włodzimierz TYBURSKI, Andrzej WACHOWIAK, Ryszard WIŚNIEWSKI, Historia filozofii i etyki do współczesności. Źródła i komentarze, TNOiK, Toruń 2002.

- Przewodnik po etyce, Peter Singer (red.), Warszawa 1998.

- Jacek HOŁÓWKA, Etyka w działaniu, Wydawnictwo Prószyński i S-ka, Warszawa 2001.

- Arno ANZENBACHER, Wprowadzenie do etyki, przeł. Juliusz Zychowicz, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008.

- Filozofia odpowiedzialności XX wieku. Teksty źródłowe, red. Jacek FILEK, Wydawnictwo Znak, Kraków 2003.

- W kręgu dobra i zła. Wybrane teksty z etyki współczesnej od Hegla do Levinasa dla uczniów i studentów, opracowanie i wybór tekstów Ewa Podrez, Wydawnictwo MEDIUM, Warszawa 1994.

- Richard R. BRANDT, Etyka. Zagadnienia etyki normatywnej i metaetyki, przeł. Barbara Stanosz, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996.

- Alasdair MacINTYRE, Krótka historia etyki. Filozofia moralności od czasów Homera do XX wieku, przeł. Adam Chmielewski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.

- Jan HARTMAN, Etyka!, Biblioteka Gazety Wyborczej, Warszawa 2015.

- Magdalena ŚRODA, Etyka dla myślących, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa 2010.

- Mieczysław GOGACZ, Wprowadzenie do etyki chronienia osób, wyd. 2, Wydawnictwo NAVO, Warszawa 1998.

- Tadeusz ŚLIPKO SJ, Historia etyki w zarysie, Wydawnictwo PETRUS, Kraków 2010.

- Tadeusz ŚLIPKO SJ, Zarys etyki ogólnej, Wydawnictwo WAM, Kraków 2002.

- Tadeusz ŚLIPKO SJ, Zarys etyki szczegółowej, t. 1: Etyka osobowa, wyd. 2 poszerzone, Wydawnictwo WAM, Kraków 2005.

- Tadeusz ŚLIPKO SJ, Zarys etyki szczegółowej, t. 2: Etyka społeczna, wyd. 2 poszerzone, Wydawnictwo WAM, Kraków 2005.

- Karol WOJTYŁA, Elementarz etyczny, różne edycje, np. Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej, Wrocław 1991.

- Tadeusz STYCZEŃ SDS, Jarosław MERECKI SDS, ABC etyki, Wydawnictwo KUL, Lublin 2010.

- Zygmunt ZIEMBIŃSKI, Zarys zagadnień etyki, Wydawnictwo EDYTOR, Poznań-Toruń 1994.

- Maria SZYSZKOWSKA, Etyka, Kresowa Agencja Wydawnicza, Białystok 2016.

- Jacqueline RUSS, Współczesna myśl etyczna, przeł. Agnieszka Kuryś, Instytut Wydawniczy Pax, Warszawa 2006.

SKRYPTY do etyki

- Mieczysław P. MIGOŃ, Wstęp do etyki. Skrypt, Wydawnictwo Gdańskiej Szkoły Wyższej, Gdańsk 2007, 2013 (dostęp on-line: http://paluchja-zajecia.home.amu.edu.pl/etyka/Migon_skrypt.pdf).

- Dorota ŁAŻEWSKA, Współczesne koncepcje filozofii i etyki, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi, Józefów 2009.

Wykład "Podstawy etyki" kończy się EGZAMINEM pisemnym. Odbywa się on w terminie ostatnich, wynikających z harmonogramu semestralnego, zajęć w cyklu w formie TESTU jednokrotnego wyboru z (wyłącznie) z treści wykładów.

Przyjmuje się następujące progi ocenowe skalowane procentowo (wyrażane potem w punktach, których łączna liczba zależna jest od sumarycznej liczby zadań, poleceń i pytań testowych):

- ocena dostateczna (3.0): od 56%,

- dostateczna plus (3.5): od 66%,

- dobra (4.0): od 71%,

- dobra plus (4.5): 81%,

- bardzo dobra: od 91%.

Do realizacji i zaliczenia przedmiotu "Podstawy etyki" nie są wymagane praktyki zawodowe.